Không những bất cập trong công tác xét tuyển đại học, mới đây điểm thi và điểm học bạ cũng khiến nhiều người ngỡ ngàng vì sự chênh lệch quá lớn.
Theo đó, kết quả đối sánh điểm thi tốt nghiệp THPT 2022 và điểm học bạ cho thấy, điểm ở hầu hết các môn đều vênh nhau. Tại một số địa phương, điểm học bạ rất cao nhưng điểm thi lại rất thấp (vênh gần 3,8 điểm).
Cụ thể, với môn Toán, điểm trung bình lớp 12 trên toàn quốc là 7,51, mốc điểm có nhiều học sinh đạt nhất là 8. Nếu thống kê số lượng học sinh theo học lực, gần 39% đạt loại Giỏi và gần 41% đạt loại Khá. Điểm học bạ môn Toán của Hải Phòng là 8,14 – cao nhất cả nước. Tiếp theo là Đồng Tháp 8,01, Hưng Yên 7,99, Hải Dương 7,99, Hà Nội 7,94… Tuy nhiên, điểm trung bình thi tốt nghiệp chỉ là 6,47. Những địa phương có điểm trung bình học bạ cao nhất lại không có tên trong danh sách điểm trung bình thi tốt nghiệp cao nhất. Về nhất môn Toán là Nam Định, tiếp đến là Bình Dương, TPHCM, Ninh Bình, Thái Bình, Hà Nam…
Còn đối với môn Ngữ văn, điểm học bạ trung bình cả nước là 7,21, trong khi điểm thi trung bình chỉ đạt 6,51. Tiền Giang đứng thứ nhất về điểm trung bình học bạ với 7,66 điểm, nhưng điểm thi lại tụt xuống thứ 11 với 7,02 điểm. Bắc Kạn có điểm trung bình học bạ đứng bét bảng, nhưng kết qủa điểm thi lại xếp thứ 35. TPHCM có kết quả điểm thi Ngữ văn xếp thứ 34 (6,34 điểm) nhưng điểm học bạ lại xếp thứ 18 (7,31 điểm).
Đặc biệt, với môn Hóa học, Sinh học, Hà Nội dẫn đầu điểm trung bình học bạ với số điểm lần lượt là 8,25 và 8,38, nhưng kết quả điểm thi 2 môn này của học sinh Thủ đô lại ở thứ 58, với số điểm chênh theo thứ tự là 1,94 và 3,74 điểm. Tỉnh Bình Phước có điểm học bạ xếp thứ 14 nhưng điểm thi lại nằm cuối bảng. Đây được cho là điều bất bình thường nhất khi điểm học bạ vênh với điểm thi tới gần 3,8 điểm.
Ngoài ra, hầu hết các địa phương đều đánh giá năng lực học sinh môn Ngoại ngữ ở mức khá, giỏi với điểm trung bình thấp nhất là 6,34 (Sơn La), cao nhất là Hải Phòng (8,04 điểm). Tuy nhiên, trung bình điểm thi lại vênh khá lớn, trong đó, Hà Giang xếp bét bảng với 3,79 điểm và địa phương có số điểm cao nhất lại là TPHCM nhưng cũng chỉ dừng ở mức 6,39 điểm. Hà Nội, Đà Nẵng, Hải Phòng… là các thành phố lớn, nơi có nhiều gia đình đầu tư cho con học Ngoại ngữ nhưng trung bình điểm thi của môn này cũng chưa đạt điểm 6, trong khi điểm trung bình học bạ các trường ở địa phương đánh giá học sinh ở mức 7,6-8,04 điểm.
GS. TSKH Nguyễn Đình Đức, Trưởng Ban đào tạo, Đại học Quốc gia Hà Nội nhận định, có thể thấy những địa phương như Vĩnh Phúc, Hà Nam, Nam Định hầu hết tất cả các môn đều có phổ điểm rất tốt và tương đối sát với điểm học bạ.
Những vùng như Đồng bằng Sông Cửu Long, các tỉnh miền núi phía Bắc, Tây Nguyên, sự chênh lệch giữa điểm thi và điểm học bạ nhiều hơn.
Chuyên gia này cũng cho rằng, giữa điểm thi Tốt nghiệp THPT và điểm học bạ có sự chênh lệch, đối với từng môn học thì khoảng chênh lệch là 1 điểm là khoảng cho phép, phù hợp.
Nhưng nếu 3 điểm trên 3 đầu môn thi trong một tổ hợp thì chênh lệch đến 3 điểm khác nhau. Như vậy, rõ ràng điểm thi và điểm xét học bạ là hai điểm hoàn toàn khác nhau. Vì vậy, sử dụng kết quả thi tốt nghiệp THPT để xét tuyển vào đại học sẽ sát hơn và tốt hơn sử dụng học bạ.